Airteagail na Nuachtlitreach 

Beidh “Cruinniú Mullaigh an Aigéin” á reáchtáil ag An Taisce, Iontaobhas na hÉireann, i gceann dá gcuid iar-bhunscoileanna ambasadóra lasmuigh de Bhaile Átha Cliath i mí Dheireadh Fómhair. Le cois an imeachta seo, ba mhaith leo cuireadh a chur ar scoláirí ó Thuaisceart Éireann, Albain, an Bhreatain Bheag agus Sasana mar chuid de thuras 2 lá. Bheadh an cruinniú mullaigh ar siúl ar an chéad lá agus an dara lá bheadh ceardlann gníomhaíocht trá ar siúl don lá.

Déanfaidh scoláirí cur i láthair agus beidh ceardlanna agus gníomhaíochtaí éagsúla ann agus spreagaitheasc ó Fhionn Ferreira (scoláire ó Chorcaigh atá i ndiaidh gradam idirnáisiúnta eolaíochta Google a bhaint mar gheall ar an tionscadal s’aige ar mhicreaphlaisteach).

Clúdóidh An Taisce na costais taistil, lóistín agus bia do 3 scoláire agus múinteoir/caomhnóir amháin ó scoil as gach ceann de na cúig thír thuas. Is féidir leo an lóistín uilig a eagrú agus maoiniú a chur ar fáil do gach grúpa lena gcúrsaí taistil féin a eagrú.

Déan teagmháil linn le do thoil chun tuilleadh eolais a fháil agus a bheith rannpháirteach sa deis dochreidte seo.

Ar smaoinigh tú riamh faoin turas a dhéanann plaisteach óna fhoinse go dtí an fharraige nuair a bhíonn tú ag bailiú bruscair ar an trá nó a aimsíonn tú mála plaisteach ar snámh in aice leat agus tú ag snámh san fharraige?

Tá an méid pacáistithe a bhíonn ar fáil trasna an chuntair in ollmhargaí agus i siopaí ar cheann de na saincheisteanna is mó i dTuaisceart Éireann agus sa RA. Más féidir linn dul i ngleic le plaisteach ag a fhoinse, is féidir linn an fhadhb a laghdú. Cad é is féidir linn a dhéanamh? Tús maith, leath na hoibre:

Coinnigh ort ag léamh

• DIÚLTAIGH – na táirgí a aimsiú nach mbíonn pacáistiú orthu agus do mhála in-athúsáide a thabhairt leat

• LAGHDAIGH – níos lú a cheannach

• ATHCHÚRSÁIL – foghlaim faoin phacáistiú is féidir a athchúrsáil agus conas is féidir réitithe a fháil de mar is ceart

Ba mhaith linn do chuid tuairimí a chluinstin maidir le pacáistiú plaisteach agus mar sin de táimid ag tabhairt cuireadh do 25 iar-bhunscoil a gcuid smaointe a léiriú trí pháirt a ghlacadh i dTuairisceoirí Óga don Timpeallacht (TÓT/YRE) i mbliana, ag obair ar fhístuairisceoireacht, feachtas grianghraf, nó alt scríofa faoi “Pacáistiú agus Truailliú Plaisteach ón Talamh”.

Breathnaigh ar bhuaiteoirí na bliana seo caite i gComórtas Idirnáisiúnta na dTuairisceoirí Óga don Timpeallacht (TÓT/YRE) i gCatagóir na nGrianghraf, Max and Josh Kamalarajah, a bhain don dara bliain as a chéile.

Trí rannpháirtíocht sa chomórtas, beidh deis agat scileanna nua a fháil, d’fhéinmhúinín a ardú agus cabhrú leat féin agus le do scoil Gradam an Bhrait Ghlais a fháil, agus san am céanna beart praiticiúil a dhéanamh chun an timpeallacht a chosaint agus daoine a chur ar an eolas maidir le topaicí tábhachtacha ar nós briseadh síos aeráide agus truailliú plaisteach.

Ná caill an deis do ghuth a ardú agus trí chlárú linne is féidir leat comhoibriú le daoine óga eile thar lear!

Gabh i dteagmháil le Francesca le do spéis a léiriú chomh luath agus is féidir. Tá spásanna teoranta.

Roghnaigh ar a laghad trí phlean ceachta le do thoil ó na cinn a mholtar thíos agus cuir do roghanna in iúl dúinn nuair a sheolann tú an fhoirm chláraithe ar ais chugainn.

Bainistíocht Dramhaíola

• Sula dtosaíonn tú

• 15-18 mbliana – Suirbhé Dramhaíl Tí

Bruscar

• Sula dtosaíonn tú

• 11-14 bliana – Bruscar…cén fáth a bhfuil sé tábhachtach?

• 15-18 mbliana - Blitzchomórtas Bruscair

Pacáistiú

• Sula dtosaíonn tú

• 11-14 Bliana – Údar an Phacáiste

• 13-16 bliana – Roghanna Cliste Siopadóireachta

• 15-18 mbliana Réitigh a aimsiú

Ídiú Inbhuanaithe

• Sula dtosaíonn tú

• 15-18 mbliana – Is Tomhaltóir mé

Inbhuanaitheacht agus Dramhaíl

• Sula dtosaíonn tú

• 15-18 mBliana – D’fhéile áitiúil a cheiliúradh ar dhóigh Éicea-bhách

• 15-18 mBliana - Cultúr na Dramhaíola

Foghlaim conas a bheith i d’Iriseoir Timpeallachta

• Sula dtosaíonn tú

• 15-18 mBliana - Alt a Scríobh

• 15-18 mBliana – Trádáil Idirnáisiúnta Dramhaíola

• 15-18 mBliana – Insíonn Grianghraf a scéal féin

• 15-18 mBliana – Fís a úsáid chun cumarsáid a dhéanamh

Bliain i ndiaidh bliana, tá borradh nach beag tagtha ar Éicea-laochra a bhuíochas sin don rannpháirtíocht iontach ó scoileanna i bhFeachtas Baile Gan Bhruscar Wrigley, a bhfuil clú agus cáil air. Le tacaíocht ó Fhondúireacht Wrigley, tá súil againn go mbeidh an bhliain seo ar an cheann is fearr go dtí seo!

Is minic nach féidir linn cuid den phacáistiú is coitianta tí a athchúrsáil – lena n-áirítear málaí brioscáin phrátaí, boscaí píotsaí agus tiúba taos fiacla. Is é an pacáistiú an chéad rud a fheiceann tomhaltóirí, agus is féidir leis sin tionchar láidir a imirt ar a gcuid cinntí ceannaigh.

Má bhíonn tú rannpháirteach san fheachtas, cuideoidh sé leat Gradam an Bhrait Ghlais a bhaint amach agus, san am céanna, beidh tú ag gníomhú ar son na timpeallachta. Tapaigh an deis anois agus déan teagmháil le Francesca chun do léiriú suime a chlárú linn chomh luath agus is féidir.

Feachtas Éicea-Scoileanna Baile Gan Bhruscar Wrigley 2019/2020

I mbliana, táimid ar lorg 25 bunscoil le bheith rannpháirteach san Fheachtas, agus iarraimid orthu critéar amháin de na trí chritéar a roghnú (meáchan bruscair ar thailte na scoile; meáchan páipéar athchúrsáilte sa scoil; meáchan ábhar in-athchúrsáilte tirim). Caithfear an feachtas a reáchtáil ar feadh na bliana ar fad ó Mheán Fómhair go dtí spriocdháta na tuairisce deiridh ar 24 Aibreán 2020.

Socróidh do chéad mhiosúr, a sheolfar faoi dheireadh Dheireadh Fómhair 2019, do rannpháirtíocht oifigiúil san fheachtas idirnáisiúnta, agus beidh deis agat cleamhnas a dhéanamh le haon Éicea-Scoil eile thar lear, agus beidh tú i dteideal maoiniú a fháil chun cuidiú le d’fheachtas.

Léirigh do shuim a bheith rannpháirteach trí theagmháil a dhéanamh le Francesca agus seolfar foirm cláraithe chugat.

Roghnaigh trí phlean ceachta le do thoil ón deichniúr a mholtar thíos chun d’fheachtas ar “Pacáistiú agus Truailliú Plaisteach ón Talamh” a reáchtáil agus déan liosta de na roghanna s’agat ar an fhoirm chláraithe chomh maith leis na critéir a mbeidh do scoil ag obair orthu le linn an fheachtais.

Bainistíocht Dramhaíola

• Sula dtosaíonn tú

• 9-12 bhliain – Tuiscint ar Dhramhaíl

• 9-12 bhliain – Iniúchadh ar Dhramhaíl Scoile

Bruscar

• Sula dtosaíonn tú

• 9-12 + 13-16 bliana – Bailiú Bruscair

Pacáistiú

• Sula dtosaíonn tú

• 6-8 mbliana – Tuiscint ar Phacáistiú

Bruscar Muirí

• Sula dtosaíonn tú

• 9-12 Bhliain – Truailliú na Mara

Tá práinn nach beag laistigh de na heagraíochtaí uilig na caighdeáin is airde timpeallacht a chothú. Agus é sin ar intinn againn, ba mhaith linn an deis seo a thapú chun na dualgais atá orthu maidir leis an troid i gcoinne athrú aeráide a chur i gcuimhne d’Éicea-Scoileanna, go háirithe dóibh siúd a bhfuil Brat Glas acu faoi láthair.

Chuige sin, táimid ag iarraidh cur arís leis na rialacháin laistigh d’Éicea-Scoileanna chun a léiriú a thromchúisí atá Géarchéim na hAeráide a fógraíodh ar na mallaibh. Is trí athrú meoin agus trí chomhoibriú amháin faoi réir na spriocanna comhaontaithe céanna a dhéanfaimid dul chun cinn mór ag an leibhéal áitiúil, a mbeidh tionchar dá réir aige ar an leibhéal domhanda.

Agus muid ag meabhrú air sin, ba mhaith linn na beartais nua Éicea-Scoileanna seo a chur chun tosaigh:

• Ba chóir do scoileanna Plaistigh Aonúsáide a laghdú agus, nuair is féidir, a chealú ar fad agus málaí / coimeádáin in-athúsáidte a roghnú fiú le linn turais scoile agus imeachtaí lasmuigh den scoil (déan do Ghealltanas Plaisteach)

• Má scaoiltear balúin, tabharfar rabhadh don scoil. Má tharlaíonn scaoileadh eile balún ina dhiaidh sin, tarraingeofar siar gradam scoil ar bith a bhfuil Brat Glas aici.

• Ba cheart cosc iomlán a chur ar ghealra agus ar bhalúin ar thailte na scoile.

• Níor chóir go gcaithfí stáiseanóireacht nua a chur ar fáil gach scoilbhliain agus mholaimis go hard éadaí scoile a mhalartú ó bhliain go bliain nuair is féidir é.

Ach ní amháin go mbaineann sé le rudaí nach féidir a dhéanamh ach níos tábhachtaí arís na bearta is féidir a chur i gcrích!

Roinnt Céimeanna Dearfacha chun Lorg Carbóin do scoilse a laghdú

• Malartaigh agus bain athúsáid as éadaí scoile atá réasúnta maith

• Bain úsáid dhifriúil as earraí caillte

• Bain úsáid as gealra Éicea-bhách agus as sifíní páipéir

• Laghdaigh do lorg carbóin idirlín trí úsáid a bhaint as inneall cuardaigh ar nós Ecosia

• Ardaigh feasacht ar an obair den chéad scoth atá ar siúl ag do scoilse trí úsáid a bhaint as an haischlib #TacklingPlasticNI agus #liveherelovehere ar phostálacha ar na meáin shóisialta

• Scríobh litreacha chuig rialtais agus chuig Feisirí Parlaiminte áitiúla, déan baghcat ar earraí agus ar chomhlachtaí nach bhfuil inbhuanaithe, agus déan achainí chun dlíthe comhshaoil níos fearr a fháil

• Múch soilse agus fearais leictreacha nuair nach mbíonn siad in úsáid

• Déan do Ghealltanas Plaisteach sa scoil

• Bí páirteach sa chlár Éicea-Scoileanna ina measc ár dtionscadail, imeachtaí agus comórtais!

Ní liosta críochnúil é seo agus molaimid duit do chuid Éicea-éachtaí a roinnt linn sa dóigh is gur féidir linn daoine eile a spreagadh chun bheith rannpháirteach linn san obair éachtach s’agat. Le chéile, is féidir linn dul i ngleic leis an Chliseadh Aeráide agus Tuaisceart Éireann níos glaine agus níos glaise a chruthú. Ba é 10 mbliana ó shin an t-am ab fhearr chun beart a dhéanamh ar son na hAeráide, agus is é an t-am i láthair an dara huair is fearr lena dhéanamh.

Beart de réir ár mBriathair

Laistigh d’Oifig Keep Northern Ireland Beautiful s’againn, bheartaigh muid d’aon ghnó an lorg carbóin s’againn a laghdú. Chun dul i ngleic leis sin, tá na beartais seo a leanas forbartha againn:

• A luaithe is a ídítear an soláthar reatha d’earraí Éicea-Scoileanna, ní bheidh ‘málaí sólaistí’ á gcur ar fáil againn i ndiaidh dúinn Brat Glas a bhronnadh (ní bheidh an Brat Glas féin san áireamh leis sin a bhronnfar go leanúnach ar scoileanna le cur ar foluain ar a gcuid tailte – is rud mór é sin is fiú a cheiliúradh i ndeireadh na dála!)

• Tá a Ghealltanas Plaisteach Féin déanta ag gach ball foirne chun iarracht a dhéanamh Plaistigh Aonúsáide a laghdú

• Úsáid córas príobháideach iompair a laghdú agus úsáid níos minice a bhaint as córas poiblí taistil nuair is féidir

• Fearais leictreonacha a mhúchadh nuair nach mbíonn siad in úsáid

• Páipéar in-athúsáide a úsáid don phriontáil agus gan priontáil ach nuair a bhíonn fíorghá leis

• Na caighdeáin is airde timpeallacht a éileamh ar ár gcuid soláthraithe

Níl muid féin foirfe go fóill agus tá tuilleadh le cur leis an liosta ach bímid ag iarraidh feabhsú gach lá!